(ทอง) ปันใจไป…ดอยดินแดง

อีกสถานที่ลับๆ ที่รู้สึกว่าน้อยคนจะรู้ หรือเพราะตัวเองเพิ่งรู้เลยตื่นเต้นมากก็ไม่รู้ ตกลงจะรู้หรือไม่รู้ พักหลังๆมา ใครถามว่าไปเที่ยวไหนดีเชียงราย มักจะมี “บ้านดอยดินแดง (Doy Din Dang Pottery)” พ่วงอยู่ในลิสต์เสมอ ขอกระซิบว่า เป็นสถานที่เหมาะกับการพาใครไปเดทด้วยสุดๆ จะทำให้เราดูเป็นคนมีรสนิยมและศิลปะในหัวใจมากๆ ฮาๆๆ

บ้านดอยดินแดง อยู่ที่ บ้านป่าอ้อ ซอย 3 ต.นางแล (หน้าปากซอยมีป้ายทั้งหมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว 5 เผ่า และ แจกันป้ายบ้านดอยดินแดง-ปิดวันอาทิตย์) ก็เลี้ยวซ้ายเข้าไปเลย เจอทางแยกก็ไปทางซ้าย แล้ววิ่งตามถนนไม่วอกแวกไป 1.5 กม. เห็นวัดป่าอ้อร่มเย็นด้านขวามือ แล้วอีกนิดก็จะเห็นบ้านดอยดินแดงจะอยู่ด้านซ้ายมือ สังเกตประตูทางเข้าและป้ายให้ดีนะ ขนาดไม่ใหญ่ไม่เล็ก แต่เหมือนจะกลืนกับต้นไม้ สังเกตยากนิดหนึ่ง

ส่วนใครที่ไม่มีรถ นั่งรถสองแถว, รถเมล์ จากป้ายตรงข้ามหน้าที่ว่าการอำเภอแม่จัน ซึ่งเดินจากทองปันไปไม่ถึง 5 นาที บอกเขาไปว่าลงซอยหมู่บ้านกะเหรี่ยงคอยาว นางแล (ย้ำด้วยนะว่า นางแล เพราะเรามีหลายหมู่บ้านกะเหรี่ยง) เพราะถ้าบอกว่า บ้านดอยดินแดง อาจจะมีคนรู้จักน้อยหรือไม่รู้จักเลยนะจ้ะ ลงหน้าปากซอยแล้วเดินเข้าไปประมาณ 1.5 กม. คิดว่าเดินสักพัก น่าจะมีชาวบ้านรับขึ้นรถได้แล้วนะ ถ้าหน้าไม่โหดจนเกินไป หรือลองมองหามอเตอร์ไซด์รับจ้างดู เพราะหลังๆ ฝรั่งเหมารถมาชมเยอะ ก็น่าจะเริ่มมีการส่งเสริมการท่องเที่ยวท้องถิ่นบ้างแล้ว

เลี้ยวเข้าไป ก็จอดรถแอบใต้ร่มไม้ให้เป็นระเบียบ แล้วเดินชมตามอัธยาศรัย ไม่มีใครวิ่งมาให้ซื้อบัตรเข้า หรือขายของทั้งนั้น ชมฟรีจ้า เจอเจ้าหน้าที่หรือช่างปั้นก็ส่งยิ้มให้เขาหน่อย ทุกคนเป็นมิตรและอัธยาศรัยดี แต่เขาจะไม่ยุ่มย่ามกับแขกที่มาชม เราต้องเข้าไปยุ่มย่ามเขาเองนะ ถึงจะได้เรื่องและความรู้

บ้านดอยดินแดง หรือ DDD pottery หรือถ้าชื่อสำหรับเซิร์ทใน google map คือ เครื่องปั้นดินเผาดอยดินแดง เป็นของศิลปิน อาจารย์สมลักษณ์ ปันติบุญ มาซื้อที่สร้างบ้านและสตูดิโอเซรามิคนี้เป็นสิบๆปีแล้ว ความรู้สึกแรกที่สัมผัส คือ บรรยากาศดีมาก ต้นไม้เยอะ และสไตล์ของอาคาร กระท่อม เรือนจัดแสดง มันช่างโดนใจ ทำจากไม้ ดิน มีคอนกรีตปะปนอยู่เช่นกัน ก็ดูพยายามให้กลมกลืนกับธรรมชาติ เดินเที่ยวกันเลยดีกว่า

หลังแรกที่อยู่ใกล้ทางเข้าเลย เป็นบ้านสองชั้น เพดานเตี้ยหน่อย จัดแสดงงานเซรามิคเน้นใช้จริงในบ้านเรือน พวกแจกกัน จาน ชาม โคมไฟ และอื่นๆ รูปทรงแปลกตาดี วิธีการชม ให้แขกเปิด-ปิดไฟจัดแสดงเอง สวิตซ์ก็อยู่ใกล้ประตู มองหากันหน่อย เปิดเถอะเพื่ออรรถรสในการรับชม บ้านนี้ไฮไลท์อยู่ที่ ด้านข้างของบ้านติดกับทางขึ้นบันไดชั้นสอง เขาเอาจานชามแจกันที่คิดว่าน่าจะแตกระหว่างการผลิตหรือขนส่ง มาปะไว้เต็มทั้งด้าน ส่วนดี ใครว่าของแตกของเสียหาย ไม่มีประโยชน์ เป็นมุมฮิตที่ทุกคนต้องถ่ายรูป

หลังถัดไปตรงข้ามกัน เป็นกระท่อมหลังน้อย สำหรับจัดแสดงสินค้าลดราคา มีตำหนิ ส่งออเดอร์ไม่ได้ แต่สำหรับเรา นิดหน่อยเอง มองเป็นการ improvise อย่างหนึ่งของดินเผา ก็ได้นะ ไม่เสียหาย ราคาลดลงเยอะเลย เหมาะแก่การนำกลับมาเป็นคอลเลคชั่นแปลกๆ ประกอบการเล่าเรื่องที่ทองปันอย่างมาก

เดินเข้าไปอีกนิด ขวามือ จะเป็นเรือนยาว คือ ร้านขายผลิตภัณฑ์ดินเผาคุณภาพสูงงาน handmade ของบ้านดอยดินแดง อันนี้ไม่มีตำหนิแน่นอน ราคาค่อนข้างสูง ก็เลือกจับจ่ายตามอัธยาศรัย หรือจะคอยสังเกตเทคนิคการตกแต่งจากวัสดุง่ายๆ อย่างใส่ใจรอบๆ ก็เพลินๆดี

ถัดลึกเข้าไปอีก มุมนี้มุมโปรด ขวามือเป็นร้านกาแฟและมีขนมบ้างแล้วแต่วัน เสิร์ฟมาในถ้วยหรือจานไม่ซ้ำแบบที่ไหน วันนั้นกินชีสเค้ก อร่อยดี ที่ชอบที่สุดคือ เก้าอี้ที่ให้นั่ง ไม่ซ้ำแบบ และดูเหมือนจะทำจากไอเดียง่ายๆ แต่เก๋ คิดไว้ในใจว่าจะไปทำบ้าง แบบนี้ซินะเรียกการเสพอาหารตาเพื่อหาแรงบันดาลใจ มุมนี้นั่งเล่นยาวๆได้ พนักงานไม่รังเกียจ

ส่วนด้านซ้ายมือจะเป็นอาคารหลังคาสูง ไม่แน่ใจมีกี่ชั้น เดินรอบบ้านเหมือนจะมีสองชั้น แต่แอบส่องด้านในเห็นมีเล่นระดับอยู่ ส่วนหนึ่งเป็นออฟฟิศและที่อยู่ ห้ามเข้า อีกส่วน เป็นพื้นที่แสดงชิ้นงานดินเผาสำหรับประดับตกแต่ง อันนี้เดาว่าคงไม่คำนึงถึงการใช้งานเลย ประมาณว่า ตามแรงบันดาลใจและเทคนิคที่จะนำพาไป ก็ไม่ค่อยเข้าใจ แต่ก็ดูเพลินไปอีกแบบ ลองไปเดินชมกันเอาเอง

จบการดูชิ้นงานที่เสร็จสมบูรณ์ คราวนี้ก็มองรอบตัวอีกที มุมไหน เรือนไหนยังไม่ได้เดินบ้าง ก็ไปตามเก็บให้หมด ซึ่งก็จะเหลือส่วนของแตก ของไม่สมบูรณ์ เผาผิดส่วน วางเรียงรายรวมๆกัน ก็ดูสวยแปลกตา และก็เรือนช่างปั้นแต่ละขั้นตอน

ไปเดินดูตามเรือนช่างปั้นดีกว่า ถ้าต้องการตั้งแต่เริ่มขั้นแรกเลย ก็ต้องเดินย้อนๆๆ ฝ่าๆ กลับออกไปตั้งต้นตรงที่จอดรถ มีเรือนยาวๆ ชั้นเดียวทอดลึกเข้าไปตามแนวพื้นที่ สังเกตได้จากเห็นแจกันมากมายตั้งเรียงตามแนวผนังไปจนเกือบสุด จะเห็นประตูเปิดอยู่ เดินเข้าไปซิจ้ะ อย่าไปเกรงใจ ฮาๆ เราก็จะเห็นเป็นส่วนของการผสมดินวัตถุดิบ เจอลุงช่างสองท่านกำลังผสมพอดี คุยด้วยก็อธิบายว่า ดินมาจากหลายที่ของประเทศไทย ให้คุณสมบัติแตกต่างกัน อาจารย์เอามาทดลองผสมจนเป็นสูตรสัดส่วนของแต่ละชิ้นงาน คนไม่มีศิลปะมอง ก็คิดว่าดินก็ดูเหมือนๆกันหมด เออๆๆ ฟังเข้าที ลุงบอกว่า ปกติอาจารย์จะเปิดให้นักศึกษาเข้ามาดูงานจริงจังนะ แต่คนทั่วไป ถ้าอยากเรียน ต้องไปลองถามอาจารย์เอง ความคิดโผล่มาแว่บว่าจะเดินไปคุย แต่ก็แว่บหายไปเร็วอีกเช่นกัน

เดินต่อไปดูเรือนถัดๆไป นวดดิน รีด ขึ้นแบบ เผา และอีกหลายขั้นตอน หยุดดูด้วยความชื่นชมในความประณีตของช่างแต่ละท่าน ใจเย็นมาก มือนิ่งอย่างชำนาญ ใครอยากรู้อะไร ยิงคำถามไป ช่างเขาตอบหมด ไม่หวงวิชากันเลยแหละ ส่วนมากลูกค้าผลิตภัณฑ์ที่นี่ เป็นออเดอร์จากโรงแรมใหญ่ๆ ในประเทศไทย ที่ต้องการของที่มีเอกลักษณ์ และไม่ซ้ำใคร ราคาผลิตคงไม่ต้องพูดถึง แต่ก็ถือว่าดีนะ

งานทำมือค่อยเป็นค่อยไปอย่างประณีตบรรจงของช่างแต่ละท่าน เป็นงานระดับศิลปินขนาดนี้ ก็ต้องได้รับการสนับสนุนค่าตอบแทนให้สมกัน ถึงจะเหมาะสม ซึ่งคอนเซ็ปนี้ก็ควรจะเกิดกับทุกๆวงการ…จริงๆนะ

แล้วว่างๆ แวะไปปั้นจานสานรักด้วยกันนะ

12 สิงหาคม 2558